4 juni 2018
Fosfaatrechten bij uitscharen
Op 28 maart 2018 heeft de Rechtbank Noord-Nederland uitspraak gedaan in een kort geding over fosfaatrechten. De uitschaarder vorderde medewerking van de inschaarder voor het invulllen van het uitschaarformulier. Door het verlenen van deze medewerking door de inschaarder zou (een deel van) de fosfaatrechten van de inschaarder aan de uitschaarder worden toegekend. De voorzieningenrechter stelde de uitschaarder grotendeels in het gelijk.
Feiten en omstandigheden
Een maatschap in melkvee (hierna: de uitschaarder) schaart in de zomer ieder jaar vijf maanden jongvee bij de inschaarder. De inschaarder ontving hiervoor een vergoeding per dier. In deze zomerperiode stond het uitgeschaarde jongvee, 38 pinken, in het registratiesysteem van de RVO op het UBIN-nummer van inschaarder.
Per 1 januari 2018 is de Meststoffenwet in werking getreden. Daarin is opgenomen dat als een veehouder meldt en aantoont dat hij op 2 juli 2015 melkvee had uitgeschaard, het fosfaatrecht van de uitschaarder ten koste van de inschaarder wordt verhoogd. Hiervoor is een formulier van de RVO (het uitschaarformulier) nodig. Voor het indienen van dit formulier is instemming van de inschaarder vereist. Deze instemming werd door de inschaarder in casu geweigerd. Daarom vordert de uitschaarder bij de voorzieningenrechter medewerking van de inschaarder voor het ondertekenen van het uitschaarformulier.
Meststoffenwet
Vanaf het moment dat het stelsel van fosfaatrechten in werking trad, mag de uitschaarder niet meer fosfaat met melkvee produceren dan de hoeveelheid fosfaatrechten die hij dan heeft toegekend gekregen. Het toe te kennen aantal fosfaatrechten wordt o.a. bepaald aan de hand van het aantal runderen dat op de peildatum 2 juli 2015 door de uitschaarder is gehouden of in het registratiesysteem van het RVO op zijn naam staan.
Oordeel voorzieningenrechter
Achtergrond Meststoffenwet
De voorzieningenrechter oordeelt dat uit de parlementaire toelichting van de Meststoffenwet volgt dat in het geval van uitscharing de fosfaatrechten aan de houder van de dieren wordt toegekend. De houder is namelijk degene die de dieren in zijn stal onderbrengt en op het land weidt en de verzorging van deze dieren op zich neemt. De wetgever heeft in de Meststoffenwet de in- en uitscharing willen regelen.
In de Meststoffenwet is volgens de voorzieningenrechter door de wetgever onderkend dat melkveebedrijven vee uitgeschaard hadden op de peildatum 2 juli 2015. De wetgever onderkent dat deze dieren meegerekend kunnen worden bij de uitscharende landbouwer. Daarvoor is nodig dat de in- en uitschaarder het uitschaarformulier bij de RVO indienen.
Volgens de voorzieningenrechter geeft de Meststoffenwet de uitschaarder enerzijds de mogelijkheid om de ongewenste gevolgen van de fosfaatregeling te vermijden. Anderzijds legt de wet het benutten van die mogelijkheid in handen van beide partijen.
Medewerking inschaarder
Volgens de voorzieningenrechter was het in dit geval niet redelijk dat de inschaarder niet aan de mogelijkheid om de fosfaatrechten ten koste van de inschaarder aan de uitschaarder te verhogen. Omdat de pinken vijf maanden per jaar bij de inschaarder stonden en hij dus vijf maanden ‘houder’ van de dieren was, heeft de inschaarder recht op 5/12e deel van de 38 pinken voor de fosfaatrechten. Zijn toegekend fosfaatrechten moeten dus met 7/12e deel van 38 pinken worden verminderd. Dit zijn afgerond 22 pinken. Voor deze 22 pinken moet de inschaarder meewerken.
Bij dit oordeel speelde ook mee dat de inschaarder het jaar ervoor wél het uitschaarformulier heeft ondertekend. Bovendien heeft de inschaarder – naast financieel belang – geen ander belang bij het niet ondertekenen van het uitschaarformulier. De inschaarder heeft de aan hem toegekende fosfaatrechten namelijk niet nodig voor de uitvoering van zijn bedrijf.
mr. C.A. (Lianne) van Kooten - de Jong
Mr. C.A. van Kooten-de Jong is gespecialiseerd in het agrarisch recht. Ze kent vanwege haar achtergrond de melkveesector goed. Zij staat agrariërs bij in procedures bij de civiele rechter en de bestuursrechter. Heeft u vragen over onder andere fosfaatrechten, dan kunt u altijd vrijblijvend contact met haar opnemen om uw zaak met haar te bespreken via 030-2877000.