Bezorger Deliveroo toch een werknemer

Deliveroo is een bedrijf waarbij restaurants via een digitaal platform maaltijden aanbieden. Consumenten kunnen via dit digitale platform maaltijden bezorgen. Deze maaltijden worden door maaltijdbezorgers van Deliveroo rondgebracht. Volgens Deliveroo zijn de maaltijdbezorgers zelfstandigen en hebben zij geen arbeidsovereenkomst met Deliveroo. FNV is van mening dat de maaltijdbezorgers werknemers zijn en een arbeidsovereenkomst met Deliveroo hebben. Wie heeft er gelijk?

In een eerder blog schreef ik over de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam waarin geoordeeld werd dat de maaltijdbezorger van Deliveroo geen werknemer was. De Rechtbank Amsterdam oordeelde in de uitspraak tussen Deliveroo en FNV anders. Hieronder zal ik uitleggen hoe de rechter tot dit oordeel komt.

Arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht?

Overeenkomst van opdracht

Van september 2015 tot februari 2018 waren alle maaltijdbezorgers op grond van een arbeidsovereenkomst in dienst bij Deliveroo.  Per februari 2018 heeft Deliveroo besloten de arbeidsovereenkomsten met de maaltijdbezorgers niet meer te verlengen. De maaltijdbezorgers konden wel een overeenkomst van opdracht met Deliveroo sluiten. De maaltijdbezorgers moesten zich dan in het handelsregister van de KvK inschrijven en over een BTW nummer beschikken.

Bedoeling van partijen

De rechter overweegt dat naarmate er over de arbeidsovereenkomst meer is onderhandeld, aan de schriftelijke vastlegging van de partijbedoeling meer waarde kan worden gehecht. In het geval van Deliveroo ging het om een standaardcontract dat volledig eenzijdig door Deliveroo is opgesteld. In zo’n situatie kan voor de bedoeling van partijen aan de weergave in het schriftelijk contract geen doorslaggevende betekenis worden gehecht, zeker niet voor de bedoeling van de maaltijdbezorger.

Feitelijke uitvoering

De rechter weegt verschillen omstandigheden af om te beoordelen of Deliveroo en de maaltijdbezorger een arbeidsovereenkomst hebben gesloten.

Verplichting om arbeid zelf te verrichten

De maaltijdbezorger was pas op het moment dat een bestelling door de maaltijdbezorger wordt geaccepteerd en door Deliveroo wordt toegewezen, verplicht om arbeid te leveren. Dit wijkt volgens de rechter aanzienlijk af van de situatie gedurende de arbeidsovereenkomst. De maaltijdbezorger moest zich toen namelijk voor een minimale periode inschrijven om maaltijden te bezorgen. Tijdens deze shift waarvoor de maaltijdbezorger zich had ingeschreven, moest hij beschikbaar zijn. Zo niet, dan werd hij op staande voet ontslagen. De vraag is volgens de rechter echter of gezien de feitelijke uitvoering in de praktijk de verplichting om beschikbaar te zijn een wezenlijke verandering heeft ondergaan.

De rechter beantwoordt deze vraag bevestigend. Uitgangspunt is dat de bedrijfsvoering van Deliveroo afhankelijk is van een goede bezorgdienst, waarbij de maaltijden binnen een half uur na bestelling worden afgeleverd bij de klant. Hierdoor moet er altijd iemand beschikbaar zijn om de bestelling af te leveren. De volledige vrijheid om te kiezen wanneer je werkt en elke bezorging kunt werken sluit daar niet op aan.

Het is niet aannemelijk dat een maaltijdbezorger voor een enkele incidentele bestelling een overeenkomst met Deliveroo sluit. Dit volgt ook uit de prijzen die Deliveroo hanteert. Zo ontvangt een maaltijdbezorger een toeslag wanneer hij twee bezorgingen voor hetzelfde restaurant bezorgt. Daarnaast krijgt de maaltijdbezorger die het dichtst bij het restaurant in de buurt is, de bezorging van Deliveroo toegewezen. De maaltijdbezorger moet er dan ook voor zorgen dat hij altijd in de buurt van de restaurants is. Ook kan de maaltijdbezorger via een extra inlogfaciliteit inloggen en zijn beschikbaarheid opgeven, zodat hij voorrang krijgt op het toewijzen van en bestelling. De maaltijdbezorger heeft dus belang om zich via deze extra inlogfaciliteit in te loggen. Maar dit brengt ook met zich mee dat de maaltijdbezorger zich beschikbaar moet houden voor het leveren van bestellingen. De vrijheid om een bestelling te weigeren moet dan ook worden genuanceerd.

In de overeenkomst is opgenomen dat de maaltijdbezorger zich mag laten vervangen. Dit is echter alleen mogelijk als de vervanger zich voor aanvang van de werkzaamheden aan Deliveroo legitimeert en een bewijs om in Nederland te werken toont. De rechter oordeelt dat de mogelijkheid tot vervanging inhoudsloos is. Immers wanneer de maaltijdbezorger de bestelling heeft geaccepteerd en deze aan hem is toegewezen, is het gezien het korte tijdsbestek onmogelijk om vervanging te regelen die zich eerst nog bij Deliveroo moet legitimeren.

Beloning

De maaltijdbezorgers ontvangen loon per bestelling. De beloning varieert afhankelijk van de tijd en plaats. De wijzigingen in de vergoeding rechtvaardigen niet de conclusie dat geen sprake is van loon in de zin van artikel 7:610 BW. Het loon is hoger dan het gemiddelde minimumloon, maar toch niet zodanig dat de vergoeding een relevante aanwijzing is voor het aannemen dat de vergoeding geen loon is.

Inschrijving handelsregister KvK

Over het algemeen wordt er een belangrijke betekenis gehecht aan een inschrijving als zelfstandige in de KvK. Maar in dit geval mag worden aangenomen dat de inschrijving is verricht omdat dit door Deliveroo aan de maaltijdbezorgers in de overeenkomst is opgelegd. Dit blijkt volgens de rechter onder andere uit het feit dat slechts een handvol maaltijdbezorgers al in het handelsregister waren ingeschreven toen ze voor Deliveroo gingen werken.

Materialen

In de overeenkomst van Deliveroo is opgenomen dat iedere maaltijdbezorger zelf zijn materiaal moet aanschaffen. Aan dit materiaal stelt Deliveroo wel eisen. Zo gelden er veiligheids- en hygiënevoorschriften voor de maaltijdbox die de maaltijdbezorger gebruikt.

Overige rechten en verplichtingen

Deliveroo stelt ook regels aan het gedrag van de maaltijdbezorgers. Zo moet de bezorging binnen een redelijke tijd worden afgeleverd. Ook moet de maaltijdbezorger professioneel zijn in de omgang met Deliveroo en andere maaltijdbezorgers. Daarnaast kan Deliveroo de maaltijdbezorgers via GPS volgen. Deze GPS-controle biedt Deliveroo de mogelijkheid om het gedrag van de maaltijdbezorger te controleren.

Conclusie

Alles in onderlinge samenhang overziende komt de rechter tot het oordeel dat de maaltijdbezorgers van Deliveroo op grond van een arbeidsovereenkomst in dienst zijn.

Deliveroo heeft al aangegeven in hoger beroep te gaan, omdat ze het niet met de uitspraak van de rechtbank eens zijn.

mr. G. (Gerrit) van den Brink