Kostenverhaal bij bestuursdwang

Bestuursorganen, zoals het College van B&W, hebben de bevoegdheid om bestuursdwang toe te passen. Van deze bevoegdheid mag uitsluitend gebruik gemaakt worden om een overtreding ongedaan te maken. Bestuursdwang mag dus alleen gebruikt worden als herstelsanctie. Voorbeelden van bestuursdwang zijn: inbeslagname van verwaarloosde dieren, het verwijderen van een hennepkwekerij uit een woning en het afbreken van illegale bebouwing.

Onder omstandigheden mag een last onder bestuursdwang ook preventief worden opgelegd.

Als een bestuursorgaan daadwerkelijk bestuursdwang toepast, maakt het daarbij kosten. De dieren die meegenomen worden, moeten vervoerd worden en verzorgd worden. De hennepplanten moeten verwijderd worden en vernietigd worden. Deze kosten lopen doorgaans snel op.

Uitgangspunt is dat deze kosten verhaald worden op de overtreder, tenzij deze kosten in redelijkheid niet of niet geheel op hem verhaald kunnen worden.

Het bestuursorgaan neemt hierover een apart kostenbesluit. In het kostenbesluit dient onderbouwd te worden wie als overtreder aangemerkt wordt en waarom. Daarnaast moeten de gemaakte kosten genoemd en verantwoord worden bijv. aan de hand van facturen.

Tegen het kostenbesluit staat (apart) bezwaar en beroep open.

In een recente uitspraak heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (10 september 2014) geoordeeld over de vraag of de kosten voor het ontmantelen van een hennepkwekerij op de eigenaar van het pand kunnen worden verhaald waarin de hennepkwekerij gevestigd was.

Het College van B&W van Rotterdam (voorheen dagelijks bestuur van de deelgemeente Charlois) had een hennepkwekerij laten ontmantelen in het pand van eigenaar X. In het bestuursdwangbesluit meldt het College dat de kosten verhaald worden op de eigenaar van de woning. De eigenaar vindt dit onterecht, omdat hij de woning heeft verhuurd en verder geen bemoeienis heeft met het gebruik van de woning. De rechtbank stelde het College in het gelijk. In hoger beroep oordeelt de Raad van State anders.

Het is vaste rechtspraak dat de eigenaar/verhuurder van een pand als overtreder kan worden aangemerkt, indien hij wist of redelijkerwijs had kunnen weten dat het pand als hennepkwekerij werd gebruikt. Van de eigenaar/verhuurder mag worden gevergd dat deze zich tot op zekere hoogte informeert over het gebruik dat van het verhuurde pand wordt gemaakt (o.a. uitspraak AbRS van 4 december 2013 nr. 201303632/1/A1). Dit kan de verhuurder doen door de huurpenningen uitsluitend per bank te laten betalen en gegevens van de huurder te verzamelen, zoals een kopie van een geldig identiteitsbewijs, een loonstrook of een werkgeversverklaring.

In dit geval ligt het anders omdat:

1. de eigenaar een makelaar als tussenpersoon had ingeschakeld om de verhuur te regelen: de huurovereenkomst is opgesteld door de tussenpersoon en is getekend op diens kantoor;
2. de tussenpersoon trad ook als beheerder op;
3. de huurpenningen dienden – door overboeking – betaald te worden aan de tussenpersoon;
4. het was duidelijk de bedoeling dat het beheer van het pand geheel aan de tussenpersoon werd overgedragen (eigenaar was door beroerte in verpleegtehuis opgenomen);
5. de tussenpersoon kwam zijn verplichtingen richting de eigenaar netjes na.

De eigenaar hoefde in deze situatie niet nader te informeren naar de huurder en hoefde niet na te vragen of de huurder de huurpenningen betaalde via de bank aan de tussenpersoon. Ook hoefde de eigenaar geen identiteitsbewijs of loonstrook van de huurder te vragen, gelet op de volledige uitbesteding van het beheer aan de tussenpersoon.

Het College kan de ontmantelingskosten dus niet verhalen op deze eigenaar van het pand, omdat de eigenaar niet als overtreder aangemerkt kon worden.

mr. C.A. (Lianne) van Kooten - de Jong

Lianne van Kooten – de Jong is gespecialiseerd in het bestuursrecht. Zij kan u bijstaan in een geschil tegen een bestuursorgaan. Heeft u te maken met bestuursdwang, neem dan vrijblijvend contact met haar op om uw zaak met haar te bespreken via 030-2877000.