Boer en echtscheiding

Wanneer een agrariër met een eigen agrarisch bedrijf gaat scheiden, komt bij de afwikkeling van de echtscheiding vaak veel kijken. Zo moeten er mogelijk afspraken worden gemaakt over de verdeling van de boerderij of moet de waarde van het agrarisch bedrijf worden betrokken bij een verrekenbeding.

Verdeling vermogen

De verdeling van het vermogen is afhankelijk van het huwelijksregime en eventueel de overeengekomen huwelijkse voorwaarden.

Gemeenschap van goederen

Bent u vóór 1 januari 2018 getrouwd en heeft u verder geen afwijkende afspraken gemaakt bij de notaris? Dan bent u in gemeenschap van goederen getrouwd. Dit heeft tot gevolg dat de vermogens – waaronder de boerderij – van u beiden op één hoop terecht zijn gekomen. Alles is gemeenschappelijk geworden, zowel de bezittingen als de schulden. Het vermogen – waaronder de boerderij – zal dan in principe bij helfte verdeeld moeten worden.

U kunt met uw ex-partner overeenkomen dat u de boerderij krijgt toebedeeld. Er zal dan ook over een eventuele (overbedelings)vergoeding moeten worden gesproken met uw ex-partner. De waarde van de boerderij moet dan worden vastgesteld. Bij de waardering van een agrarisch bedrijf wordt vaak uitgegaan van de agrarische waarde. Bij deze waarde is rekening gehouden met het feit dat het voortzetten van het agrarisch bedrijf lonend moet blijven. Ook kan bij de waardering van de agrarische onderneming worden uitgegaan van de waarde van de onderneming in verpachte staat. Mogelijk heeft u hierover afspraken gemaakt in de maatschapsakte. Deze afspraken zijn dan in principe leidend.

Beperkte gemeenschap van goederen

Bent u na 1 januari 2018 getrouwd en heeft u geen afwijkende afspraken gemaakt bij de notaris? Dan is de gemeenschap van goederen beperkt. Zo vallen de bezittingen en schulden die u ieder alleen voor het huwelijk had niet in de gemeenschap van goederen. Dit is privévermogen. Als u de boerderij al voor het huwelijk had, valt deze buiten de gemeenschap valt de boerderij buiten de verdeling.

Maar let op: ook in dat geval bent u mogelijk een vergoeding voor uw agrarisch bedrijf aan uw ex-partner verschuldigd.

Huwelijkse voorwaarden

Het kan ook zijn dat u huwelijkse voorwaarden met uw ex-partner bent overeengekomen. Veel agrariërs denken door het sluiten van huwelijkse voorwaarden te voorkomen dat de waarde van het agrarisch bedrijf bij de afwikkeling van huwelijkse voorwaarden wordt betrokken. Dit is niet altijd juist. Het hangt van de inhoud van de huwelijkse voorwaarden af. Veel huwelijkse voorwaarden sluiten elke gemeenschap van goederen uit, maar er kan dan een verrekenbeding zijn opgenomen. Indien dit het geval is, zal de waarde van de onderneming bij de verrekening worden betrokken.

Verrekbeding

Periodiek verrekenbeding

Heeft u in de huwelijkse voorwaarden afgesproken dat u aan het eind van ieder jaar het onverteerd vermogen bij helfte deelt? Dat noemt men een periodiek verrekenbeding. Het onverteerd vermogen blijft over als u uw kosten huishouding aftrekt van uw inkomen uit arbeid. Vaak wordt in de huwelijkse voorwaarden afgesproken dat de winst uit onderneming gelijk wordt gesteld met het inkomen uit arbeid. Dit betekent dat uw inkomen uit uw agrarisch bedrijf ook wordt meegenomen bij de verrekening aan het eind van het jaar.

Veel agrariërs spreken een periodiek verrekenbeding af, maar geven vervolgens geen uitvoering aan dit verrekenbeding. Dit heeft grote gevolgen als u gaat scheiden. Hierdoor moet u bij echtscheiding het saldo dat is ontstaan door belegging en herbelegging van het te verrekenen vermogen en de vruchten daarvan verrekenen. Bovendien wordt er in principe vanuit gegaan dat het op moment van echtscheiding aanwezige vermogen vermoed wordt afkomstig te zijn van onverteerd vermogen. Dit zou in uw geval kunnen betekenen dat het vermogen van uw agrarisch bedrijf moet worden verrekend.

Finaal verrekenbeding

Bent u overeengekomen dat u bij echtscheiding afrekent alsof u in gemeenschap van goederen bent gehuwd? Dat noemen we een finaal verrekenbeding. Op grond van de  huwelijkse voorwaarden blijft het agrarisch bedrijf uw eigendom maar moet de waarde van uw agrarische bedrijf worden betrokken bij de verrekening. Oftewel u heeft recht op ieder de helft van de waarde van het agrarisch bedrijf.

Maatschap

Het komt regelmatig voor het agrarisch bedrijf door zowel de man als de vrouw wordt gedreven in de vorm van een maatschap. In dat geval heeft de echtscheiding ook gevolgen voor de maatschap. U zult dan de maatschapsakte erbij moeten pakken. In de maatschapsakte is over het algemeen een regeling hierover opgenomen. Deze regeling kan bijvoorbeeld zijn dat degene die het agrarisch bedrijf voortzet aan de ander het aandeel in de maatschap moet betalen.

Hulp nodig?

Van Kooten Advocaten heeft ervaring bij zogeheten boerenechtscheidingen en helpt u graag verder.